Tháng
3-2013, một số website, blog thi nhau công bố văn bản có tên "NSND Thu
Hiền: Nên bàn ngay vào nội dung sửa đổi Hiến pháp" với nội dung không
khác ý kiến một số người vẫn truyền bá trên internet để tiến công vào uy
tín của Ðảng và Nhà nước Việt Nam. Dù đã có ý kiến nghi ngờ tính xác
thực của văn bản này vì sự bất bình thường của một số từ ngữ được sử
dụng, nhưng vẫn có người vội "ca ngợi" NSND Thu Hiền: "Tiếp tục cất cao
lời ca, hòa cùng vào đoàn người có niềm tin bất diệt của sự tiến bộ một
xã hội tri thức, của nền dân chủ văn minh thực sự"! Thế rồi sự việc trở
thành nỗi bẽ bàng, vì ngay sau đó "một nhà báo cho biết: "Sáng 31-3, qua
điện thoại, NSND Thu Hiền rất ngạc nhiên và bức xúc khi được hỏi về bài
viết góp ý Hiến pháp. Bà cho biết, bà không biết gì về internet cũng
như mạng. Khi nghe tóm tắt nội dung bài viết, bà rất bức xúc và nói: "Cả
cuộc đời tôi theo cách mạng, được tặng danh hiệu NSND, không đời nào
tôi lại đi làm cái việc như thế...". Có vẻ như chưa hết bức xúc và lo
lắng, bà gọi điện lại, hỏi địa chỉ trang mạng đã đưa (để nói con tìm hộ
để đọc xem nó viết thế nào), và tỏ ý muốn lên tiếng cải chính". Sự thể
đã như vậy, lẽ ra những người đã đăng cái văn bản giả mạo kia phải thấy
xấu hổ và cho "hạ bài"; nhưng không, một số người vẫn cho lưu giữ trên
mạng, để tiếp tục đánh lừa người đọc.
Sự
kiện trên đây là thí dụ điển hình cho hoạt động của các thế lực thù
địch và một số người không chỉ sử dụng internet làm công cụ để truyền bá
luận điệu sai trái, mà còn biến internet thành một phương tiện chuyển
tải thông tin bịa đặt nhằm tác động tới uy tín của Ðảng, Nhà nước và các
đồng chí lãnh đạo (từ việc học hành, sinh hoạt của con cái đến chuyện
nhà cửa, đất đai, có tài khoản ngân hàng ở nước ngoài, thậm chí bức ảnh
đi lễ chùa cũng được họ huy động để xuyên tạc thành... "ám sát tâm
linh"!). Mỗi khi đất nước có các sự kiện lớn như Ðại hội Ðảng, Hội nghị
BCH T.Ư, bầu cử Quốc hội,... thì trên internet, loại tin bài này tăng
vọt, kèm theo đủ loại "bình luận, phân tích, dự đoán" tiêu cực của một
số người nhân danh "nhân sĩ, trí thức, blogger, nhà báo tự do", và bao
giờ cũng kèm theo comment bậy bạ của nhiều kẻ giấu mặt.
Ðể
đạt mục đích, họ không từ một thủ đoạn nào, kể cả lợi dụng niềm tin tâm
linh của công chúng. Vào mùa khô, sông Hồng cạn nước, lập tức một "nhà
dân chủ" la lối "vận nước khô cạn" (!). Phát hiện "hòn đá lạ" ở Ðền
Hùng, blogger nọ vội la thất thanh "Ðền Hùng bị trấn yểm", đề nghị "khẩn
cấp vô hiệu hóa đạo bùa này, di dời khỏi khu vực di tích Ðền Hùng" (!).
Bỉ ổi hơn, trước ngày Hội nghị T.Ư 7 (Khóa XI) khai mạc, có kẻ xưng
xưng đặt câu hỏi về cơn mưa làm sạt tường đình làng Lại Ðà (Ðông Anh -
Hà Nội) có gì linh ứng với diễn biến Hội nghị Trung ương 7 sắp diễn ra"
(!)... Tức là bất kỳ thông tin nào, dù chưa được kiểm chứng, nhưng có
thể lợi dụng, là lập tức có kẻ chộp lấy để vu cáo, xuyên tạc nhảm nhí.
Từ ý kiến đề nghị lấy lại tên nước thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên
ngôn độc lập, họ xuyên tạc thành "Việt Nam sắp đổi tiền. Ðổi tên nước là
phải đổi tiền!". Ðể trầm trọng hóa lạm phát, họ tung tin "Ngân hàng Nhà
nước sắp phát hành đồng tiền mệnh giá 1 triệu đồng"... Trước và trong
thời gian Hội nghị T.Ư 7 (Khóa XI), một "chiến dịch" bôi nhọ cá nhân,
tung tin thất thiệt đã được triển khai. Một số website, blog, diễn đàn
nhan nhản "tin mới, tin nóng" mà nội dung là hoang tin, bàn chuyện nhân
sự như "thầy bói xem voi". Ðiều đáng nói là dưới các tin bài ấy, người
ta tạo điều kiện để kẻ giấu mặt tha hồ phụ họa, chửi bới, xuyên tạc, đe
dọa,... nhưng không cho đăng các ý kiến phản bác. Nếu đăng ý kiến phản
bác thì họ tập trung "ném đá" bằng thứ ngôn từ hạ cấp, bẩn thỉu để người
lương thiện không còn muốn dây dưa. Kết quả là trong nhiều trường hợp,
họ tung hoành phao tin, đồn nhảm trên internet bất chấp lẽ phải, bất
chấp sự thật.
Trước tình trạng bất lương
về thông tin, trên internet cũng đã có nhiều người lên tiếng phản ứng,
như: "Từ khi có blog, facebook ai cũng trở thành "nhà báo" được, nhưng
khổ nỗi, họ không ý thức đầy đủ các nguyên tắc bếp núc của nghề viết
lách nên cứ viết bừa, đăng bừa. Thông tin họ đưa không chính xác chẳng
những làm rối, làm ô nhiễm thông tin mà còn đẩy xã hội vào rối loạn",
"mỗi khi trong nước, ngoài nước xảy ra sự vụ gì, không biết hay dở ra
sao, không cần biết tin tức thế nào lập tức nhiều "tác giả dân chủ"
tranh nhau viết bài mổ xẻ, phê phán, chửi bới.
Căn
cứ vào tác động xấu của tin tức bịa đặt, xuyên tạc trên internet trong
các năm gần đây, có thể đặt câu hỏi: Phải chăng do người bị vu khống
không phản ứng, hay không nhờ tới sự trợ giúp của pháp luật; do cơ quan
chức năng còn thiếu kiên quyết; do được một số chính phủ nước ngoài, một
số tổ chức nhân danh "dân chủ, nhân quyền" o bế,... mà hoạt động của
một số người ngày càng trắng trợn hơn? Dù thế nào thì hiện tượng này
cũng gây hoài nghi, hoang mang trong xã hội, ảnh hưởng tới uy tín, danh
dự của công dân. Vì thế, các cơ quan chức năng cần nghiêm khắc hơn khi
xử lý một số người công bố thông tin bịa đặt, xúc phạm cá nhân,... Riêng
với blog, phải khẳng định đó không phải là diễn đàn cá nhân nên muốn
viết gì thì viết, muốn đăng gì thì đăng? Thông tư 07 (năm 2008) của Bộ
Thông tin - Truyền thông, bên cạnh việc quy định có ý nghĩa khuyến
khích, cũng đưa ra quy định cụ thể với hành vi bị nghiêm cấm: "3.1 Lợi
dụng trang thông tin điện tử cá nhân để cung cấp, truyền đi hoặc đặt
đường liên kết trực tiếp đến những thông tin vi phạm các quy định tại
Ðiều 6 Nghị định số 97. 3.2 Tạo trang thông tin điện tử cá nhân giả mạo
cá nhân, tổ chức khác; sử dụng trái phép tài khoản trang thông tin điện
tử cá nhân của cá nhân khác; thông tin sai sự thật xâm hại đến quyền và
lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân. 3.3 Truyền bá các tác phẩm báo
chí, tác phẩm văn học, nghệ thuật, các xuất bản phẩm vi phạm các quy
định của pháp luật về báo chí, xuất bản. 3.4 Sử dụng những thông tin,
hình ảnh của cá nhân mà vi phạm các quy định tại Ðiều 31, Ðiều 38 Bộ
luật Dân sự. 3.5 Cung cấp thông tin trên trang thông tin điện tử cá nhân
mà vi phạm các quy định về sở hữu trí tuệ, về giao dịch thương mại điện
tử và các quy định khác của pháp luật có liên quan... 4.1 Chủ thể trang
thông tin điện tử cá nhân chịu trách nhiệm về nội dung thông tin được
cung cấp, lưu trữ, truyền đi trên trang thông tin điện tử cá nhân của
mình, bảo đảm không vi phạm quy định của pháp luật...".
Cùng
với việc nghiêm túc thực hiện quy định của pháp luật, cần phát huy vai
trò của báo chí để kịp thời phát hiện, nhanh chóng khẳng định và làm
sáng tỏ bản chất của vấn đề, sự vật - hiện tượng, làm cho các thông tin
bịa đặt, xuyên tạc không có điều kiện, thời gian để thẩm thấu, lung lạc
đời sống tinh thần xã hội. Trung thực và tôn trọng sự thật, đó là "vũ
khí" có khả năng vạch trần, bác bỏ mọi sự dối trá, phải được khẳng định
cụ thể, trực tiếp trên báo chí khi đấu tranh với hiện tượng vu cáo, bịa
đặt. Tuy nhiên, cuối cùng vấn đề vẫn phụ thuộc vào bản lĩnh, sự tỉnh táo
của mỗi người khi tiếp xúc với thông tin. Muốn vậy, xã hội cần tạo ra
môi trường để mỗi cá nhân xây dựng ý thức tự giác không chỉ trong đánh
giá thông tin, mà còn có bản lĩnh công khai đấu tranh với cái xấu. Ðặc
biệt, trong khi khuyến khích toàn dân "Sống và làm việc theo Hiến pháp
và pháp luật", các cơ quan pháp luật cần vào cuộc bảo vệ người dân trước
các loại thông tin vu cáo, bịa đặt, xuyên tạc, vu khống làm ảnh hưởng
tới danh dự, nhân cách...